Kuralları belirlenmiş bir sistem hayal edelim. Bu sistemde, kurallara uyanlar ödüllendirilirken kurallara uymayanlar ise cezalandırılır. Bu konuyu daha iyi anlamak için bir eğitim kurumunu ele alalım. Örnek olarak bir okul düşünelim. Bu okulda , öğretmenler ve yönetim tarafından disiplini sağlamak ve herkesin haklarını korumak için bazı kurallar belirlenmiştir. Örneğin, bir öğrencinin başka bir öğrenciye şiddet uygulaması kesinlikle kabul edilemez. Bu kural, sizi başkasına şiddet uygulamaktan alıkoyarken, aynı zamanda başkalarının da size şiddet uygulamasını engeller. Bu nedenle, bu kurallar aynı zamanda sizin çıkarlarınız için de son derece önemlidir.
Bu okulda, öğrenciler bu kurallar hakkında bilgilendirilmesine rağmen yine de, bir öğrenci olarak siz, başka bir öğrenci tarafından şiddet eylemiyle karşılaşırsanız ne yapılmasını istersiniz? Elbette, haksız davranışı nedeniyle belirlenen cezanın uygulanmasını beklersiniz değil mi? Eğer bu ceza uygulanmazsa, size karşı uygulanan şiddet bir haksızlık olduğu gibi okul yönetimi tarafından yaptırım uygulanmaması da ayrı bir haksızlık olur. Bu durum, okul yönetiminin size haklarınızın korunacağına dair taahhütte bulunduğu düşünüldüğünde, daha büyük bir haksızlık olarak değerlendirilebilir.
Şimdi düşünelim: Eğer küçük bir okul sisteminde böyle bir düzen oluşturulmazsa, kaos hüküm sürebilir ve büyük haksızlıklar yaşanabilir. Oysa evrende, bu geniş kainatta, bir düzen ve kurallar bütünü olmazsa, hangi büyük haksızlıkların meydana gelebileceğini tahmin etmek bile güç olur, değil mi? İşte tam bu noktada, Allah İslam dini aracılığıyla bize bir düzen ve kurallar sistemi sunuyor.
Halbuki dünyaya baktığımızda, maalesef herkesin hak ettiği değeri alamadığını, zalimlerin zulmünde, mazlumların zilletinde bu dünyadan göçüp gittiğini görüyoruz. Örnek vermek gerekirse, yıllarca büyük emeklerle yetiştirdiğiniz kızınızın, bir caninin tecavüz ve cinayetine maruz kalıp hayatını kaybetmesini düşünelim. Bu caniye müebbet hapis cezası verilse bile, sizin iç huzurunuz sağlanır mı? O caninin aldığı müebbet hapis cezası kızınızı geri getirir mi? Hayır, maalesef geri dönüşü olmayan bir kayıp yaşamış olursunuz.
Bu gibi durumlar adalet kavramını sorgulamamıza neden olur. Adalet, suçluya ceza vermenin yanı sıra mağdura hakkını geri verme gerekliliğini içerir. Ancak dünyadaki adalet sistemi, tam anlamıyla mağdura adaleti sağlamada yetersiz kalabilir. Bu durumda, cennet ve cehennem kavramlarının varlığı önem kazanır. Zira sadece cennet ve cehennem sayesinde, zalimlere verilen cezaların yanı sıra mağdurlar da haklarını tam anlamıyla geri alabilir.
Cennet ve cehennem, Allah’ın adaletini gerçekleştirmenin bir yolu olarak düşünülebilir. Eğer cennet ve cehennem olmasaydı, ne sizin iç huzurunuz sağlanabilirdi ne de kızınızın yaşam hakkı geri getirilebilirdi. Bu nedenle, cennet ve cehennem kavramları, Allah’ın adaletini tamamlama ve mağdurlara teselli ve adalet sağlama amacını taşır.
Başka bir örnek vermek gerekirse, Mao Zedong gibi iktidarı boyunca 50 milyondan fazla kişinin veya Adolf Hitler gibi kendi döneminde 17 milyondan fazla insanın katledilmesine sebep olan diktatörleri ele alalım. Bu kişilere ölüm cezası bile verilse, yaptıkları katliamın karşısında hafif kalır değil mi? Adaletin gereği olarak milyonlarca kişiyi öldüren bir insanın milyonlarca kez öldürülmesi gerektiğini düşünebiliriz, ancak bu durumda yaşadığımız dünyada bunun gerçekleşmesi mümkün değildir.İşte bu dünyada gerçekleşmeyen adalet, ahirette tamamlanır. Sadece cehennemde, böyle canice eylemlerin karşılığı verilebilir.
Bir ülkede hapishane, insanları içeri tıkmak için inşa edilmez. Hapishaneler, suçlulara hak ettikleri cezayı vermek ve toplumu korumak amacıyla kurulur. Benzer şekilde, Allah da insanları, cehenneme atmak için yaratmamıştır; ancak kanunlara uymayan kullarına hak ettikleri cezayı vermek için Cehennemi yaratmıştır. Zalime verilen ceza, aslında mazluma gösterilen merhametin en büyük göstergesidir.
